Dlaczego wieczorem, po ciężkim dniu w pracy brakuje nam silnej woli i tak trudno powstrzymać się przed zjedzeniem chipsów?
Dlaczego tak trudno powstrzymać się przed zjedzeniem słodyczy, gdy uczniowie przez kilka godzin testowali Twoją cierpliwość?
Silna wola/ samokontrola/ ego wyczerpuje się.
Po co nam silna wola czy samokontrola?
Kiedy korzystamy z silnej woli? Przy śniadaniu decydując czy zjeść zdrową owsiankę, czy zjeść na szybko batona. Czasami już słysząc dźwięk budzika (zwłaszcza, gdy chcielibyśmy jeszcze pospać). Podejmując się trudnych zadań w pracy i w domu (obejrzeć serial czy posprzątać dom, zająć się trudnym projektem czy mniej istotnymi mailami), na zakupach (kupić ciastka czy lepiej nie), ćwicząc (zrobić jeszcze jedno powtórzenie, czy już odpocząć). Jak widać sytuacji, w których korzystamy z samokontroli czy silnej woli jest mnóstwo każdego dnia.
Co mówią o silnej woli i efekcie wyczerpania ego badania?
W trakcie szeregu doświadczeń psycholog społeczny Roy Baumaister badał efekt wyczerpywania się ego. Znasz zadanie z białym niedźwiedziem? Badani mieli za zadanie nie myśleć o białym niedźwiedziu (sprawdź sam/a jak trudne to zadanie), następnie dostawali trudne zadanie logiczne (nie do rozwiązania). Badana grupa znacznie szybciej poddawała się w porównaniu do grupy kontrolnej.
W innym doświadczeniu badani przychodzili na czczo. W pomieszczeniu na stole były dwie miski: w jednej słodko pachnące ciasteczka i czekoladki, w drugiej rzodkiewki. Badanych przydzielona do dwóch grup. Pierwsza „ciasteczkowa” mogła jeść ciasteczka, druga „rzodkiewkowa” mogła jeść tylko rzodkiewki (obok stała miska z ciasteczkami). Podobnie jak w poprzednim doświadczeniu badani mieli następnie wykonać zadanie na tyle trudne, że wymagało silnej woli by się nie poddać. Grupa „rzodkiewkowa”, która wcześniej musiała powstrzymywać się przed zjedzeniem ciasteczek szybciej poddawała się niż grupa „ciasteczkowa” czy grupa kontrolna.
Co wyczerpuje naszą silną wolę?
- decyzje podejmowane w ciągu dnia
- konflikty
- tłumienie emocji
- wysiłki umysłowe
- wyzwania
- stres
- mało snu
Silna wola jest jak mięsień, może się zmęczyć, wyczerpać. Mając na głowie masę decyzji do podjęcia, trudne wyzwania może się okazać, że pod koniec dnia zabraknie nam silnej woli by oprzeć się ciasteczkom.
Jak dbać o silną wolę?
Skoro silna wola jest jak mięsień, to znaczy, że możemy ją ćwiczyć! To dobra wiadomość. Stawiając sobie stopniowo coraz trudniejsze zadania możemy wyćwiczyć naszą silną wolę. Nie dotyczy to tłumienia emocji. Tu możemy nauczyć się wyrażać emocje.
Silna wola w ciągu dnia się wyczerpuje, pomyśl więc jak możesz zaoszczędzić jej trochę. Steve Jobs nosił najczęściej jeden rodzaj ubrań. Dzięki temu nie musiał podejmować co dziennie decyzji co założyć. Jedząc na śniadanie codziennie to samo też możesz zaoszczędzić. Możesz też poprosić o wsparcie np. zrobienie zakupów przez męża, wspólne zaplanowanie posiłków na tydzień itp.
Co ciekawe już samo nastawienie do trudnego zadania może sprawić, że nasza silna wola może być mniej lub bardziej wyczerpana. Dobre nastawienie może sprawić, że zaoszczędzisz silnej woli na kolejne zadania.
Nie zapomnie też o redukcji stresu, więcej o tym w artykule: Zajadanie stresu. Jak sobie poradzić.
Co zrobić gdy nasza silna wola się wyczerpie?
Wyśpij się! To w czasie snu odbudowują się zasoby naszej silnej woli. Zadbaj o co najmniej 8 h sen.
Po ciężkim dniu przyda się też odpowiednia dawka pozytywnych emocji. Może komedia, która Cię rozśmieszy lub spotkanie z kimś bliskim?
Wnioski
Jesteś na diecie lub masz ważne i trudne zadanie do wykonania, wymagające wytrwałości i silnej woli? Zadbaj o swoją silną wolę: ogranicz decyzje, które masz do podjęcia, wyśpij się, zadbaj o nastawienie i pozytywne emocje. Poproś o wsparcie.
